Notariusz jest osobą zaufania publicznego, powołaną do dokonywania czynności, którym strony (osoby fizyczne lub prawne) są obowiązane lub pragną nadać formę notarialną. Czynności te mogą dotyczyć np.:
- obrotu nieruchomościami,
- spadków,
- darowizn,
- założenia spółki,
- poświadczenia własnoręczności podpisu,
- potwierdzenia zgodności odpisu lub wyciągu z oryginałem.
Przy dokonywaniu czynności Notariusz jest obowiązany dochować staranności tak, aby wszystkie przewidziane prawem wymogi – jak np. potwierdzenie tożsamości stron, obecność wszystkich zainteresowanych stron itp. – zostały zachowane. Po sporządzeniu dokumentu jest on odczytywany wszystkim stronom, które następnie składają na nim swój podpis. Jako ostatni podpis składa Notariusz, tym samym potwierdzając ważność i autentyczność dokumentu.
Ponadto Notariusz może przyjmować na przechowanie różnego rodzaju dokumenty, papiery wartościowe, czeki, weksle itp., oraz środki pieniężne do depozytu notarialnego, które składa na specjalnym koncie bankowym.
Zakres czynności notarialnych dokonywanych przez Notariusza określa przepis art. 79 ustawy z dnia 14 lutego 1991 r. Prawo o notariacie (Dz. U. z 2019 r. poz. 540). I tak Notariusz:
- sporządza akty notarialne;
- sporządza akty poświadczenia dziedziczenia;
- podejmuje czynności dotyczące europejskiego poświadczenia spadkowego;
- podejmuje czynności związane z zarządem sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej;
- sporządza poświadczenia;
- spisuje protokoły;
- sporządza protesty weksli i czeków;
- przyjmuje na przechowanie pieniądze, papiery wartościowe, dokumenty, dane na informatycznym nośniku danych, o którym mowa w przepisach o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne;
- sporządza wypisy, odpisy i wyciągi dokumentów;
- sporządza, na żądanie stron, projekty aktów, oświadczeń i innych dokumentów;
- składa wnioski o wpis w księdze wieczystej wraz z dokumentami stanowiącymi podstawę wpisu w księdze wieczystej;
- sporządza inne czynności wynikające z odrębnych przepisów.
Za dokonanie czynności notariuszowi przysługuje wynagrodzenie określone na podstawie umowy ze stronami czynności, nie wyższe niż maksymalne stawki taksy notarialnej.